Mesut Çiftci- Mantarın Dogası ve Türleri
Sitemizi Facebookta Paylaşabilirsiniz
Çevremizde Sıkça Görülen Mantar Türleri
Amanita ve Lactarius ailelerinin yanında tabii ki daha bir çok tür bölgemizde görülmektedir fakat bu ailelerin gerek az üye sayısında olmaları gerek ise bu üyelerin çok sınırlı kısmının bulunması nedeniyle bu türler tek baslık altında toplanacaktır.
Macrolepiota Procera (Semsiye-Turnabacagı mantarı)
Şemsiye mantarı bu sene tanşma fırsatı bulduğum mantarlardan biri. Geçen sene karşılaşamadığım şemsiye mantarını bu sene arkadaşım Hüseyin Yaşar sayesinde bolca toplama ve gözlemleme fırsatım oldu. Genel özellikleri 40 cm'ye ulaşan şapka çapı ve uzun bacağıdır. Yüzüğü sabit olmayan bu türün oldukça lifli yenmeyen bir sapı ve topuz benzeri bir toprak altı yapısı bulunur. Bu mantarı zehirli lepiotalardan ayıran özelliği oynar yüzüğüdür. Şemsiye mantarına benzerliğiyle tanınan ve zehirli olan türün ise boyu çok daha kısadır ve sapı kazındığında kızarma gösterir. Hassas bünyelerde ciddi sorulara yol açabileceğinden bu türün yalnızca büyük boyları ve etli olanları tercih edilmeidir.
Pleurotus Ostreatus (Kavak-Kayın mantarı
Kavak ve ya da kayın mantarı... Adına ne derseniz deyin çok lezzetli ve son yıllarda kültürü de yapılan bu mantar özeliikle dere kenarlarında yumuşak özellik gösteren çürük ağaçlar üzerinde genelde grup halinde bulunur sonbahardan soğuk kış aylarına kadar dayanabilir. Özellikle tost makinası üzerinde hafif baharatlarla mükemmel bir yemek haline gelebiir. Mantarın hoş bir kokusu vardır ve şapka üzeri gri lameler krem rengidir. Sapı kısadır çoğu zaman farkedilmez, tercih edilen bir türdür.
Mycena Seynii (Kozalak Mantarı)
Herhangi bir yenme değeri olan bu tür çamlık alanda sadece kozalakların üzerinde yetişen bu tür sonbahar ayında çıkan ilk mantarlardandır. Bu mantar tazeliğini yitirdiğinde hafiften bir çamaşır suyu kokusu yaymaktadır.
Omphalotus Olearius
Ahulu mantar da olarak bilinen bu mantar bölgemizde nadir olarak yaz sonunda ve sonbahar başında grup halinde ağaç kökleri üzerinde görülebilir. Zehirli olan bu mantar türünün genç örnekleri lezzetli ve aranan türlerden bazılarına benzetilebilir. Ayırt etmek için ise lamellerin durumuna bakılır. Bu türün lamelleri düzenli ce kıvrımsızdır. Genellikle şapka rengi turuncu kahverengi lamelleri ise kabak renginde olabilir. Bazen şapka rengi kızıla yaklaşır. Oldukça yakışıklı olan bu mantar incelenecekse yetiştiği yerden başlanır. Çünkü omphalatus mantarı daima ağaç köklerinde çıkmaktadır.
Coprinus Comatus (Posteki- Sobelen mantarı)
Bölgemizde bolca bulunan bir diğer mantar türüdür. Genellikle gübreli alanlarda boy göstermektedir. Dere kenarlarında hayvan patikalarında yağmurlu günler sonrasında bolca bulunabilir. Ayak izi takip eder tabiri kullanılan bu tür sıra halinde tek seferde bolca toplanabilir. adlarını yünlü görüntüsü ve şapka yapısından almaktadır. Çok çabuk tazeliğini yitirmektedir. Aynı zamanda çok da çabuk gelişme gösterir. Sadece birkaç cm boyutundaki mantar bir kaç saat içerisinde yetişkin boyuta ulaşabilir. Mantar akşam saatlerine doğru iyice kararır ve tanınmayacak bir hal alır ve mürekkep gibi elinizde iz bırakır. Tavada kavurduğunuzda kaşar peyniri gibi adeta erimektedir. Lezzetlidir, tanınması koaly ve tavsiye edebileceğim bir türdür.
Armillaria Ectypa
Henüz birkaç hafta önce tanışma fırsatı bulduğum bu armillaria türünü Sayın Eralp Aytaç bey tanımladığı için öncelikle teşekkür etmeliyim. Herhangi bir kesin bilgim olmayan bu tür hakkında Eralp Bey yüzüksüz olan iki Armillaria türü olduğunu ve bu türün de olağandışı bir durum olmaması halinde A. Ectypa olduğunu söylemişti. Ectypa nispeten nadir bulunan bir tür olarak geçiyor.
Tricholoma Terreum (Karaoglan mantarı)
Karaoğlan mantarı bölgemizde de çok bulunabilen, sonbahar aylarında iğne yapraklı ormanlarda gruplar halinde bulunabilir. Max. 10 cm çapa ve uzunluğa ulaşabilen bu mantarın şapkası gümüşi renklerde olup adeta kadife gibidir. lifli bir sapı vardır. Lamaller açık gri, sap ise beyazdır. Yenilebilen bir tür olan bu mantar henüz tarafımdan denenmemiştir. Mantar çabuk kurtlanabildğinden yenecek mantarlar ortadan ikiye bölünerek kontrol edilmelidir.
Sarcodon Sp.
Sarcodon ailesi mantarı genel olarak iğne yapraklıların altında bulunan özellikle ladin ve köknar gibi ağaçların olduğu bölgelerde gözlenen bir mantar ailesidir. İlk gözlemlemede büyüklüğü ile göze çarpan bu mantar aynı bölgede sıkça bulunabilir ve çember oluştururcasına ağacın etrafını kaplar. Klasik lamelleri yoktur onun yerine ufak dikencikler diyebileceğimiz sığır dili benzeri yapılar mevcuttur. Yenilebilirliği konusunda bir bilgim olmasa da çiğ tadı oldukça acıdır. mantar oldukça kıvamlı ve rijit yapısıyla adeta boletusları andırır.